Τα 5 στάδια της εξέλιξης της ζωγραφικής ικανότητας των παιδιών

Μέσα από τη ζωγραφική το παιδί αποτυπώνει αυτό που βλέπει και νιώθει με τον τρόπο που το αντιλαμβάνεται. Σε όλες τις ζωγραφικές δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχει το παιδί, η οπτική αντίληψη και η επιδεξιότητα του χεριού λειτουργούν συγχρόνως σε συνεργασία μεταξύ τους. Ανάλογα με τη φάση ανάπτυξης που διέρχεται το παιδί είναι βέβαια και το εξελικτικό στάδιο των ζωγραφικών δραστηριοτήτων του. Πολλά παιδιά δυσκολεύονται να ζωγραφίσουν κάτι, κάνοντας χρήση µόνο της φαντασίας τους. Μπορεί να χρειάζονται ένα σχέδιο που απαιτεί συµπλήρωση ή ολοκλήρωση. Το αν και κατά πόσο ένα παιδί χρησιµοποιεί τη φαντασία του στη ζωγραφική επηρεάζεται και από αναπτυξιακούς παράγοντες. Για παράδειγµα, τα µικρά παιδιά ασχολούνται λιγότερο µε την ακριβή απόδοση και περισσότερο µε το τι φαντάζονται.

Τα παιδιά, ανάλογα με την ηλικία, έχουν τον δικό τους τρόπο έκφρασης ή γραφής, ο οποίος συμβαδίζει με την ωριμότητα της σκέψης και την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους. Τα 5 στάδια της εξέλιξης της ζωγραφικής ικανότητας των παιδιών είναι το εξής:

Στην ηλικία των 1-4 ετών (στάδιο μουντζουρώματος)

Το πρώτο χρόνο ζωής του το παιδί μουντζουρώνει τυχαία και ανοργάνωτα την επιφάνεια του χαρτιού. Γραμμές ασύνδετες και αφαιρετικές αποτελούν τις ζωγραφιές του. Η ζωγραφιά σε αυτό το στάδιο μουντζουρώματος χαρακτηρίζεται από έλλειψη οργάνωσης, ευθείες και κυκλικές γραµµές.Στην ηλικία των 2 ετών, η κίνηση του χεριού του παιδιού είναι πιο επιδέξια, βελτιώνεται η ικανότητά του να αναγνωρίζει τα χρώματα και οι ζωγραφιές του είναι πιο οργανωμένες μουντζούρες. Στην ηλικία των 3 ετών προσπαθεί να αναπαραστήσει αυτό το οποίο αντιλαμβάνεται και εγκαταλείπονται πλέον οι μουντζούρες. To παιδί προσπαθεί να αναπαραστήσει αυτά που βλέπει αλλά δυσκολεύεται να τα αποτυπώσει. Στο σχέδιό του υπάρχουν όλα τα βασικά μέρη που αποτελούν ένα αντικείμενο, αλλά μοιάζουν ασύνδετα και η διάταξη δεν είναι σωστή. Στα 4 του χρόνια υπάρχει έμφαση στη διαφάνεια (το κλασικό παράδειγμα είναι αν ζητήσουμε στο παιδί να ζωγραφίσει μια έγκυο , θα ζωγραφίσει και το έμβρυο στην κοιλιά της).

Στην ηλικία των 4-7 ετών (προσχηματικό στάδιο)

Η ζωγραφιά χαρακτηρίζεται από παραστατικά σύµβολα, ειδικά υποτυπώδεις ανθρώπινες µορφές. Έχουμε αρχικά την αντιγραφή γεωμετρικών σχημάτων. Τα παιδιά  αναπαριστούν τα αντικείμενα όπως τα βλέπουν και τα σχέδιά τους αποκτούν προοπτική. Μια ένδειξη, χωρίς όμως αυτό να είναι απόλυτο, που θα μπορούσε να μας θορυβήσει ότι κάτι δεν πάει καλά είναι  όταν έχουμε δώσει υλικά σε ένα παιδί 4.5-5 ετών και ενώ του έχουμε δείξει πώς να τα χρησιμοποιήσει, δεν ζωγραφίζει.

Στην ηλικία των 7-9 ετών (σχηματικό στάδιο)

Σε αυτό το στάδιο παρατηρείται η ανάπτυξη των παραστατικών συµβόλων, η σύνθεση, το χρώµα για συγκεκριµένα αντικείµενα και συγκεκριµένες φόρµες για τους ανθρώπους.  Επιπλέον υπάρχει μεγαλύτερη επίγνωση των λεπτομερειών και τα αντικείμενα ζωγραφίζονται πιο μικρά, λιγότερο παραποιημένα και περισσότερο ρεαλιστικά.

Στην ηλικία των 9-11 ετών (Στάδιο ρεαλισµού)

Σε αυτό το στάδιο γίνεται καλύτερη η αποτύπωση της προοπτικής και των χρωµάτων, ενώ αυξάνεται η ακαµψία στην εικαστική έκφραση. Σε αυτή την ηλικία μπορεί να αναγνωριστεί το ταλέντο ενός παιδιού στην ζωγραφική, που έχει να κάνει αποκλειστικά με την δεξιότητα των χεριών του. Το σχολείο παίζει σημαντικό ρόλο σε αυτό αρκεί να διδάσκεται σωστά και ολοκληρωμένα η Τέχνη.

Στην ηλικία των 11 -13 ετών (Στάδιο του ψευτο-ρεαλισµού)

Οι ζωγραφιές των παιδιών έχουν πολλές λεπτομέρειες και οι αναλογίες των αντικειμένων ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα ενώ υπάρχει και μια τάση για καρικατούρες. Τα παιδιά προβάλλουν τα δικά τους προσωπικά μηνύματα στα σχέδια τους και γίνεται μια πρώτη προσπάθεια για απεικόνιση της δράσης.Επιπλέον, παρατηρείται απελευθέρωση και ο απεγκλωβισμός της φαντασία του έφηβου ζωγράφου.

Πηγή: Infokids.gr

www.eidikospaidagogos.gr

Διαβάστε επίσης:

Πιστοποιημένο WEBINAR: «ΔΕΠΥ – Αξιολόγηση και Τεχνικές Παρέμβασης»