Οι συνέπειες του δεσμού προσκόλλησης

Η ασφαλής ή ανασφαλής προσκόλληση ασκεί επίδραση στον τρόπο με τον οποίο το άτομο παρατηρεί και αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως παιδί και αργότερα ως ενήλικας πια άνθρωπος (Τσαρτσάρα, 2006).  Με βάση τον Bolwby, οι άνθρωποι αναπτύσσουν κάποιες εσωτερικευμένες αναπαραστάσεις των άλλων ανθρώπων αλλά και του εαυτού τους , αυτό που λέμε τα «εσωτερικευμένα λειτουργικά μοντέλα» τα οποία ο άνθρωπος χρησιμοποιεί με σκοπό να αξιολογεί αλλά και να οδηγεί τη συμπεριφορά του σε νέα δεδομένα και σχέσεις ( Τσαρτσάρα, 2006 ).  Οι καίριες αυτές δομές είναι ανεπαίσθητες νοητικές αναπαραστάσεις τόσο του εαυτού μας όσο και των άλλων με βάση τις πρώιμες εμπειρίες που έχουν ήδη αποκτηθεί στην πρώτη σχέση. Θεμελιώνουν γερές βάσεις για τις αλληλεπιδράσεις με νέους κοινωνικούς ανθρώπους , κάτι που έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη διαμόρφωση των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων του ανθρώπου , την οργάνωση της συμπεριφοράς αλλά και τη σύναψη και ανάπτυξη στενών διαπροσωπικών σχέσεων (Τσιάνη, Δραγώνα, 2000).

Αν εξετάσουμε τον ασφαλή τύπο του ενήλικα θα δούμε ότι έχει ισχυρή αυτοπεποίθηση, υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις, θετική ενέργεια και οπτιμιστής, κοινωνικός, τολμηρός χωρίς φοβίες και ανασφάλειες (Μάντζιου, 2007). Για το άτομο το οποίο έχει ασφαλή δεσμό, μπορεί εύκολα να δημιουργεί συναισθηματικές σχέσεις και δε φοβάται να βασιστεί στους άλλους. Δε φοβάται τη  μοναξιά ούτε είναι ανασφαλής με το αν θα τον αποδεχτούν οι άλλοι (Μάντζιου, 2007). Ο αγχώδης αποφευκτικός τύπος είναι συγκρατημένος, επιφυλακτικός, δεν εμπιστεύεται εύκολα τους άλλους, είναι ευθυνόφοβος και αποφεύγει τις στενές σχέσεις γιατί του δημιουργούν στρες και αυτό διότι ως παιδί έχει μάθει στο να καταπιέζεται αποσιωπώντας τα συναισθήματά του κυρίως τα αρνητικά που προκαλούνται από αρνητικές και δύσκολες καταστάσεις. Είναι περιθωριοποιημένος κοινωνικά και ενώ δείχνει ανεξάρτητος, δεν δέχεται να στηρίξει κάποιον αλλά ούτε και δέχεται υποστήριξη (Μάντζιου, 2007). Από την άλλη , ο αμφιθυμικός τύπος του ενήλικα εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την ειλικρίνεια των άλλων και θεωρεί πως οι άλλοι αποφεύγουν τη συναναστροφή μαζί του καθώς επιθυμεί λόγω άγχους να έχει τον έλεγχο στις σχέσεις που συνάπτει εκφράζοντας φόβο για τη  απόρριψη και διερωτώμενος για τη δέσμευση του ή της συντρόφου (Καφέτσιου, 2005).

Σύμφωνα με τα παραπάνω συνάγεται το συμπέρασμα ότι η ποιότητα της σχέσης η οποία συνάπτεται ανάμεσα στο παιδί και τους γονείς και ειδικά με τη μητέρα, ασκεί μεγάλη ψυχολογική επίδραση στο άτομο τόσο στον κοινωνικό όσο και στον συναισθηματικό τομέα , κάτι που ισχύει δια βίου (Δημητρίου, 2012). Στη ζοφερή πραγματικότητα του σήμερα , η ανάπτυξη αλλά και η διατήρηση του συναισθήματος της σιγουριάς δύναται να αποτελέσει το επιστέγασμα της προσωπικότητας παρέχοντας στον άνθρωπο το προβάδισμα να ανταπεξέλθει στα δεινά χωρίς να χάσει τον εαυτό του (Δημητρίου, 2012).  Το είδος του δεσμού που θα αναπτύξει το βρέφος έχει αντίκτυπο στη μετέπειτα συναισθηματική και κοινωνική του εξέλιξη . Τα παιδιά με οποιαδήποτε μορφή ανασφαλούς δεσμού θα ανατραφούν ως μεγαλύτερα παιδιά με φοβίες για τα μη αναγνωρίσιμα πρόσωπα θα εκφράζουν θυμό και αντίδραση , ενώ συνδυαστικά με άλλους παράγοντες μπορούν να εμφανίσουν διάφορα συμπτώματα ψυχοπαθολογικού χαρακτήρα (Καλαντζή- Αζίζι, Μπεζεβέγκης , 2000).

Σουζάνα Καρακώστα

Φιλόλογος

www.eidikospaidagogos.gr

Προσεχή Σεμινάρια:

1. Αποκτήστε Πιστοποιημένη Επάρκεια στις Μαθησιακές Δυσκολίες από τη Unicert σε συνεργασία με το Κέντρο Ερευνών του Πανεπιστημίου Πειραιά

2. Σεμινάριο Θεσσαλονίκη: «Δυσλεξία και Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες- Αξιολόγηση, Διάγνωση και Τεχνικές Παρέμβασης»