Πώς να μιλήσω στο παιδί μου για τον κορωνοϊό; Ιδέες για ποιοτικό χρόνο μέσα στο σπίτι

Το τελευταίο διάστημα βιώνουμε κάτι πρωτόγνωρο και άγνωστο για όλους μας,

 το οποίο προκαλεί μεγάλη ανησυχία σε όλους, αναστάτωση και αλλαγές σε ό, τι ξέραμε μέχρι τώρα. Ειδικά, ο αποκλεισμός των παιδιών στο σπίτι, η επεξήγηση και η τήρηση αυτού αποτελούν μία μεγάλη δυσκολία για τους γονείς. Επιπλέον της όποιας δικής τους αγωνίας για τα όσα διαδραματίζονται, έχουν να διαχειριστούν τα παιδιά, μικρότερης ή μεγαλύτερης ηλικίας, που δεν μπορούν να καταλάβουν ή να αξιολογήσουν τον κίνδυνο, αισθάνονται αποκλεισμένα και χωρίς κάτι να κάνουν εντός του σπιτιού.

Από τα παιδιά, η ανακοίνωση της αναστολής λειτουργίας των σχολείων έγινε αντιληπτή ως διακοπές, στις οποίες τα παιδιά θα μπορούν να κάνουν ό, τι συνηθίζουν να κάνουν σε περιόδους διακοπών. Αναλόγως με την ηλικία: βόλτες, παιδότοποι, παιδικές χαρές, καφετέριες, ομαδικές συναθροίσεις ή παιχνίδι.

Κάτω από την τόσο όμως ιδιαίτερη συνθήκη που βιώνουμε, είναι αναγκαίο να εξηγηθεί στα παιδιά τι είναι αυτό που συμβαίνει. Σεβόμενοι πάντα το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού και την ηλικία του, μιλάμε με προσαρμοσμένη γλώσσα και ειλικρίνεια, χωρίς όμως τη διάθεση να πανικοβάλλουμε. Σε μικρότερης ηλικίας παιδιά, μπορεί να χρειαστούν πιο συμβολικοί τρόποι, όπως η ζωγραφική, κουκλάκια/ομοιώματα ή κάποιο άλλο παιχνίδι, μέσα από το οποίο θα μπορούσαμε να αναπαραστήσουμε και να εξηγήσουμε τι συμβαίνει και τι πρέπει εμείς να κάνουμε, σε απλή γλώσσα. Σε λίγο μεγαλύτερες ηλικίες μπορεί να μη χρειάζεται κάποιο παιγνιώδες μέσο και να φτάνει μόνο ο λόγος, που και πάλι όμως πρέπει να είναι απλός. Στην εφηβεία, μιλάμε πιο ανοιχτά, πάλι όμως ειλικρινά και χωρίς την αίσθηση του πανικού. Όλα τα παιδιά γνωρίζουν για τη γρίπη, με τα περισσότερα, αν όχι όλα, να την έχουν περάσει. Φέρνοντας πίσω εκείνη την περίοδο που ένα παιδί είχε αρρωστήσει, μιλώντας για εκείνα τα συμπτώματα και το τι έπρεπε να κάνουμε τότε, το φέρνουμε στο σήμερα με μια πιο σοβαρή γρίπη που είναι πολύ εύκολο να μεταδοθεί από τον έναν άνθρωπο στον άλλον, αν δεν προσέξουμε παραπάνω.

Εξηγούμε τι σημαίνει το προσέχουμε παραπάνω, βρίσκοντας εικόνες στο διαδίκτυο, ώστε η πληροφορία να είναι οπτικοποιήμενη όπου χρειάζεται (μπορούμε ακόμη και να τις εκτυπώσουμε και να τις τοιχοκολλήσουμε σε διάφορα σημεία του σπιτιού). Μιλάμε για τις ομάδες που μπορεί να είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο, όπως η γιαγιά και ο παππούς, εξηγώντας ότι δεν είναι τόσο δυνατοί όσα τα ίδια ή δεν μπορούν να τρέξουν τόσο γρήγορα όσο εκείνα, σε μια προσπάθεια αναλογίας σχετικά με την ανθεκτικότητα του οργανισμού στον ιό και την καταπολέμηση του.

Η ακολουθία των οδηγιών που έχει ανακοινωθεί είναι ζωτικής σημασίας και αυτό μπορεί να περαστεί και στα παιδιά με το να τους εξηγήσουμε πως ακολουθώντας αυτές τις οδηγίες θα βοηθήσουμε στο να περάσει αυτή η κατάσταση και να μπορέσουμε όλοι να επανέλθουμε στους κανονικούς μας ρυθμούς. Όπως όταν ένα κάστρο δέχεται επίθεση και  ο άμαχος πληθυσμός μένει προφυλαγμένος και αναλαμβάνει η φρουρά, έτσι και τώρα, εμείς πρέπει να παραμείνουμε προφυλαγμένοι και να αφήσουμε τη φρουρά (γιατρούς, νοσηλευτές και λοιπούς επιστήμονες) να αποκρούσουν αυτή την επίθεση (ιός) ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε πάλι όσα ξέρουμε και αγαπάμε.

Η περίοδος αυτή μπορεί να παρουσιαστεί σαν διακοπές, ώστε να μην επιβαρυνθεί η ψυχολογία των παιδιών. Διακοπές όμως που διαφέρουν από τις άλλες αφού πρέπει να μείνουμε σπίτι. Αυτό όμως δεν μπορεί να εμποδίσει το να κάνουν τα παιδιά πράγματα που τα ευχαριστούν και μάλιστα μαζί με τους γονείς, που συνήθως δεν υπάρχει χρόνος. Μπορούμε να φτιάξουμε με τα παιδιά κάτι δομημένο, ώστε να μη χαθούμε στο ελεύθερο της κάθε ημέρας. Διασαφηνίζουμε ότι είναι χρόνος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ξεκούραση, ενώ παράλληλα υπάρχει πλήθος δραστηριοτήτων που μπορούν να κάνουν όλη την οικογένεια να περάσει καλά.

Ιδέες για αυτή την παραμονή στο σπίτι, που περιλαμβάνουν κι έναν ποιοτικό χρόνο παιδιών-γονέων είναι:

• Μαγειρική, με τα παιδιά) να είναι οι μικροί μας βοηθοί
• Ταινίες, οργανώνοντας βραδιές ταινιών
• Κατασκευές
• Κολλάζ και καλλιτεχνικές δημιουργίες, εν γένει
• Παιχνίδια (επιτραπέζια, παιχνίδια ρόλων, παιχνίδια φαντασίας κλπ)
• Βιβλία (ακόμη και συγγραφή και εικονογράφηση μέσα από έτοιμες εικόνες ή ζωγραφιές το δικού μας βιβλίου-κόμικ-παραμυθιού-εφημερίδας)
• Καραόκε
• Γυμναστική, μέσω βίντεο
• Βιβλία δραστηριοτήτων
• Δραστηριότητες διαθέσιμες μέσω διαδικτύου
• Δουλειές σπιτιού
• Ξεκαθάρισμα ρούχων, παιχνιδιών και ανανέωση του χώρου (ένα τακτοποιημένο και καθαρό περιβάλλον συμβάλλει στην εσωτερική ηρεμία)
• Προγραμματισμός καλοκαιρινών διακοπών ή ενός ταξιδιού που θέλουμε πολύ

Η τεχνολογία και το διαδίκτυο μπορεί να αποτελέσουν την εύκολη λύση στο να απασχοληθεί ένα παιδί, με το να είναι όλη μέρα μπροστά από μία οθόνη. Οι παραπάνω δραστηριότητες, όπως και τόσες άλλες που σίγουρα οι πολυμήχανοι γονείς μπορούν να σκεφτούν, στοχεύουν στο να περιορίσουν αυτή την έκθεση. Η τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί, αλλά προγραμματισμένα και με μέτρο.

Μία άκρως σημαντική χρήση της τεχνολογίας είναι οι βίντεο-κλήσεις, βοηθώντας στο να μη χαθεί η επικοινωνία και η επαφή, αλλά να αλλάξει ο τρόπος. Τα παιδιά μπορούν να επικοινωνήσουν με σημαντικούς τους ανθρώπους και φίλους μέσω αυτών των μέσων, ώστε να μην αισθάνονται απομονωμένα ή ότι αυτό που περνούν το περνούν μόνοι τους. Η αίσθηση του μαζί βοηθά σε κάθε περίπτωση.

Αυτή την αίσθηση του μαζί μπορούμε να προωθήσουμε κι εμείς, μιλώντας με τα παιδιά για ανησυχίες και προβληματισμούς που υπάρχουν, βοηθώντας τα να εκφράσουν αυτό που αισθάνονται. Είμαστε κοντά στα παιδιά, τα βοηθάμε και τα υποστηρίζουμε.

Περιορίζουμε την έκθεση των παιδιών στις ειδήσεις, αφού ο τρόπος που μεταφέρονται προκαλεί μεγάλη ανησυχία ακόμη και τρόμο σε ενήλικες, πόσο μάλλον στα παιδιά. Όποιο νέο θεωρούμε ότι πρέπει να κοινοποιηθεί στα παιδιά, επιλέγουμε να το κάνουμε εμείς με τον ανάλογο τρόπο, όπως ήδη αναφέραμε (προσαρμοσμένη γλώσσα και τρόπος που θα μεταφερθεί η πληροφορία, λεκτικός ή πιο παιγνιώδης).

Δεν ξεχνάμε ότι χρειαζόμαστε κι εμείς, ως ενήλικες, υποστήριξη και φροντίδα, οπότε φροντίζουμε και το εαυτό μας σε αυτή την περίοδο, μιλώντας για όσα μας ανησυχούν, διατηρώντας επαφές και επικοινωνία με τους δικούς μας ανθρώπους, μέσω των τόσων τεχνολογικών μέσων, παρακολουθούμε τις εξελίξεις με ψυχραιμία και κριτική σκέψη και βρίσκουμε τρόπους ώστε και η δική μας παραμονή στο σπίτι να είναι διαχειρίσιμη και όσο το δυνατόν πιο ευχάριστη.

Είναι απολύτως κατανοητό ότι είναι μία δύσκολη περίοδος για όλους και, με αυτό κατά νου, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας είναι διαθέσιμοι για τηλεφωνικές επικοινωνίες ή τηλεδιασκέψεις (βίντεο κλήσεις), ώστε να βοηθήσουν στη διαχείριση του άγχους, της αγωνίας και των αρνητικών σκέψεων όπου υπάρχει ανάγκη.

ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ: όπως τόσοι ιοί, πανδημίες και καταστροφές πέρασαν, έτσι θα γίνει και με αυτόν τον ιό. Είναι η αλήθεια και όχι μια αισιόδοξη στάση ή πεποίθηση προς το καλύτερο. Αυτό οφείλουμε να το γνωρίζουμε όλοι και ιδίως τα παιδιά. Και ιδίως από τους γονείς τους.

Άννα Μαρία Λαγκώνα – Ψυχολόγος MSc του Πρότυπου Κέντρου Ειδικών Θεραπειών «Παιδίων Πλεύση»

Γρηγορίου Λαμπράκη 407, Κερατσίνι

Τηλέφωνα επικοινωνίας είναι: 2130433829

www.eidikospaidagogos.gr