www.eidikospaidagogos.gr: Οι αγγελίες της εβδομάδας (4/3/2016)
04/03/2016Τα τεχνολογικά μέσα υποστηρίζουν την εκπαίδευση μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
07/03/2016Από πολύ παλιά, κάποιες ψυχολογικές θεωρίες υποστήριζαν ότι εκτός από τη νοημοσύνη που έχει σχέση με τη μνήμη και την επίλυση προβλημάτων (IQ) υπάρχει και μια διαφορετική νοημοσύνη.Αυτή η νοημοσύνη από κάποιους ονομάστηκε κοινωνική, από κάποιους άλλους νοημοσύνη της προσωπικότητας και από άλλους συναισθηματική νοημοσύνη. Πλέον, ο όρος που επικρατεί είναι αυτός της Συναισθηματικής Νοημοσύνης, ο οποίος έγινε ευρέως γνωστός από τον Daniel Goleman το 1995. Αναφέρεται στην ικανότητα ενός ανθρώπου να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του, όπως και τα συναισθήματα των γύρω του και με βάση αυτά να ρυθμίζει τη συμπεριφορά του έτσι, ώστε να πετυχαίνει τους στόχους του σε όλα τα επίπεδα της ζωής του. Η Συναισθηματική Νοημοσύνη παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στη ζωή κάποιου και πολλές φορές είναι σημαντικότερη από τον δείκτη ευφυΐας του. Για παράδειγμα, ένα άτομο με υψηλή Συναισθηματική Νοημοσύνη μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιτυχημένο στη δουλειά του ή στην προσωπική του ζωή, ακόμα κι αν δεν έχει ιδιαίτερα ψηλό δείκτη ευφυΐας.
Κύριες δεξιότητες Συναισθηματικής Νοημοσύνης
Υπάρχουν πέντε βασικές δεξιότητες Συναισθηματικής Νοημοσύνης, οι οποίες μαθαίνονται οποιαδήποτε στιγμή στη ζωή ενός ανθρώπου και μπορούν να βελτιωθούν με την κατάλληλη εξάσκηση:
• Αυτοεπίγνωση. Είναι η δεξιότητα κάποιου να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του (συναισθηματική επίγνωση), τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του (αυτοαξιολόγηση), την αξία του (αυτοπεποίθηση) και να διακρίνει την επίδραση που έχουν αυτά στους άλλους. Η αυτοεπίγνωση βοηθάει το άτομο να βρίσκει κάθε φορά τον κατάλληλο τρόπο αντίδρασης σε διάφορες καταστάσεις και να καταλαβαίνει τι πρέπει να βελτιώσει για να τα καταφέρει ακόμη καλύτερα.
• Αυτοδιαχείριση. Είναι η δεξιότητα ενός ατόμου να διαχειρίζεται τα συναισθήματα και τις παρορμήσεις του (αυτοέλεγχος) και να προσαρμόζεται εύκολα σε νέες καταστάσεις (προσαρμοστικότητα). Περιλαμβάνει ακόμη την ευσυνειδησία, την ικανότητα να διατηρεί κάποιος την ακεραιότητά του (αξιοπιστία) και τέλος, το πόσο δεκτικός είναι σε νέες ιδέες. Η αυτοδιαχείριση βοηθάει το άτομο να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα διάφορα αρνητικά συναισθήματα και να διατηρεί την αυτοκυριαρχία του.
• Ενσυναίσθηση. Είναι η δεξιότητα κάποιου να αναγνωρίζει και να κατανοεί τα συναισθήματα των άλλων. Το άτομο με ανεπτυγμένη ενσυναίσθηση αντιλαμβάνεται τις ανάγκες των άλλων, βοηθάει στην εξέλιξή τους, αξιοποιεί τη διαφορετικότητά τους και αναγνωρίζει τη δυναμική της ομάδας στην οποία ανήκει, χτίζοντας έτσι καλύτερες σχέσεις με τους γύρω του.
• Διαχείριση Σχέσεων – Κοινωνικές Δεξιότητες. Είναι οι δεξιότητες που απαιτούνται να έχει κάποιος προκειμένου να συνάπτει σχέσεις με άλλους ανθρώπους αλλά και να καταφέρνει να τις διατηρεί. Περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, δεξιότητες ηγεσίας, άσκησης επιρροής, αποτελεσματικής επικοινωνίας, συνεργασίας και σωστής διαχείρισης κρίσεων.
• Κίνητρα. Είναι οι δεξιότητες κάποιου να βάζει συνεχώς καινούριους στόχους και να προσπαθεί να τους πετύχει, παρά τις δυσκολίες που μπορεί να συναντάει στο δρόμο του. Περιλαμβάνουν τους στόχους που βάζει κανείς, την πρωτοβουλία που παίρνει προκειμένου να τους πετύχει και τέλος την αισιοδοξία ότι θα τους πετύχει ό,τι κι αν συμβεί.
Η Συναισθηματική Νοημοσύνη (EQ) είναι εξίσου απαραίτητη με τη Νοημοσύνη (IQ) και στην ουσία συμπληρώνουν η μία την άλλη. Αυτό μάλιστα αποδεικνύεται συχνά σε περιστάσεις της καθημερινής μας ζωής όπως στις φιλικές μας σχέσεις ή την εργασία μας. Για παράδειγμα, ανάμεσα σε δύο υποψήφιους που πληρούν τα τυπικά προσόντα για μία θέση εργασίας, προσλαμβάνεται συνήθως αυτός που φαίνεται να διαθέτει σε μεγαλύτερο βαθμό δεξιότητες Συναισθηματικής Νοημοσύνης, όπως είναι η ικανότητα διαχείρισης κρίσεων ή το ομαδικό πνεύμα.
Τέλος, είναι καλό να καλλιεργούμε από μικρή ηλικία αυτές τις δεξιότητες, καθώς έχει φανεί από έρευνες ότι παιδιά στα οποία εφαρμόστηκε πρόγραμμα συναισθηματικής αγωγής, μπορούσαν να αναγνωρίζουν καλύτερα τα συναισθήματά τους και αυτά των γύρω τους, μπορούσαν να συνεργαστούν καλύτερα με τους άλλους και γενικότερα ανέπτυξαν κάποιες βασικές δεξιότητες Συναισθηματικής Νοημοσύνης τις οποίες διατήρησαν και στη μετέπειτα ζωή τους.