Η σημασία του παιχνιδιού στην ανάπτυξη του παιδιού

Παρόλο που η αξία του παιχνιδιού έχει υπογραμμιστεί από όλους τους σημαντικούς ψυχολόγους, που μελέτησαν την ανάπτυξη των παιδιών και καταδυκνείεται από έρευνες, σήμερα πολύ συχνά παραγνωρίζεται και φαίνεται να επικρατεί η άποψη πως προσφέρει μόνο ξεκούραση και ευχαρίστηση.

Το παιχνίδι είναι για τα παιδιά ένα ασφαλές πλαίσιο, μέσα στο οποίο αποκτούν εμπειρίες. Αρχικά, παίζοντας το παιδί εξερευνά το περιβάλλον γύρω του και δοκιμάζει τι μπορεί να κάνει και πώς μπορεί να το επηρεάσει ώστε να επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Στη συνέχεια, μέσα στο παιχνίδι το παιδί δοκιμάζει νέες συμπεριφορές και εξερευνά συνθήκες της καθημερινής ζωής.

Σύμφωνα με τον Jean Piaget, το παιχνίδι προσφέρει στα παιδιά εμπειρία μέσα από προσωπικά τους βιώματα και, συνεπώς, είναι για τα παιδιά ο καλύτερος τρόπος να μάθουν. Εξηγεί πως το παιχνίδι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία νοηματοδότησης του κόσμου, καθώς μέσω της δράσης οδηγεί στην ταξινόμηση των πληροφοριών και στην εσωτερική αναπαράστασή τους.

Για τον Lev Vygotsky επίσης το παιχνίδι συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη ανώτερων διανοητικών λειτουργιών, καθώς δίνει στο παιδί την ευκαιρία να πειραματιστεί με νέες συμπεριφορές και να προσπαθήσει να ξεπεράσει το στάδιο της καθημερινής του συμπεριφοράς σε ένα ασφαλές πλαίσιο. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει, «στο παιχνίδι το παιδί είναι πάντα μπροστά από την ηλικία του».

Στο παιχνίδι τα παιδιά νιώθουν ότι έχουν τον έλεγχο, ότι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν ακολουθώντας τη δική τους σκέψη και δοκιμάζοντας τις δικές τους ιδέες. Χαρίζει συνεπώς στα παιδιά αυτονομία και έλεγχο, προάγει τη συναιθηματική ανάπτυξη και τη συναισθηματική ρύθμιση, την αυτοπεποίθηση και την αυτο-εικόνα. Στη διάρκεια του παιχνιδιού τα παιδιά κάνουν φίλους πιο εύκολα από ότι έξω από αυτό, ενώ παράλληλα έρχονται αντιμέτωπα με διαφωνίες, συγκρούσεις και αντιπάθειες. Συνεπώς βοηθά σημαντικά στην ανάπτυξη των κοινωνικών επαφών, όπως οι ενήλικες κάνουν φίλους και εχθρούς στη δουλειά τους. Σε ένα πλαίσιο δομημένο και ασφαλές, τα παιδιά μυούνται στις συναισθηματικές σχέσεις.

Συνοψίζοντας, το παιχνίδι βοηθά τη σωματική, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη, καλλιεργεί τη φαντασία και τη δημιουργικότητα, ενθαρρύνει την αυτοπεποίθηση και τη συγκέντρωση, βοηθά τα παιδιά να κάνουν φίλους και να μαθαίνουν τον κόσμο τους. Παίζοντας τα παιδιά μαθαίνουν και αναπτύσσονται πιο αποτελεσμάτικα.

Λήδα Στεκούλη

Ψυχολόγος του Πρότυπου Κέντρου Ειδικών Θεραπειών «Παιδίων Πλεύση»

Γρηγορίου Λαμπράκη 407, Κερατσίνι

Τηλέφωνα επικοινωνίας είναι: 2130433829  & 6934685811