Πώς μπορώ να βοηθήσω τους μαθητές με Δυσλεξία κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας όλων των μαθητών;
Μέρος πρώτο: Οικοδομώντας την επιτυχία
Οι εκπαιδευτικοί συχνά ρωτούν πως μπορούν να βοηθήσουν ένα παιδί με δυσλεξία στην τάξη τους. Εδώ παρουσιάζονται ορισμένες προτάσεις εκ των οποίων ορισμένες φαίνονται ευνόητες ενώ άλλες πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν. Το τι μπορεί να εφαρμοστεί εξαρτάται από τις περιστάσεις και από την εφευρετικότητα του κάθε εκπαιδευτικού.
Να θυμάστε ότι το περιβάλλον της μάθησης μπορεί να κάνει την διαφορά ανάμεσα στην επιτυχία ή την αποτυχία ενός μαθητή με δυσλεξία. Έχει δυσκολία στο να ακούει, να μαθαίνει, να κοιτάει, να κάθεται ακίνητος, να συγκεντρώνεται και να βρίσκει πράγματα. Όσο πιο ήσυχο και οργανωμένο είναι το περιβάλλον εργασίας, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες για επιτυχία.
Να….
- Να τον επαινείτε όπου αυτό είναι δυνατό
- Να τον ενθαρρύνετε
- Να βρείτε κάτι στο οποίο είναι καλός
- Να του δίνετε λιγότερη δουλειά για το σπίτι (π.χ. μικρότερες εκθέσεις ή να υπογραμμίζετε τα κυριότερα σημεία )
- Να βαθμολογείτε τις γραπτές εργασίες σύμφωνα με το περιεχόμενό τους ( όχι την ορθογραφία ) – και να σημειώνετε ότι είναι σωστό και όχι ότι είναι λάθος
- Να βαθμολογείτε τις προφορικές απαντήσεις όποτε αυτό είναι δυνατό
- Στην ανάγνωση, όταν συναντάτε μεγάλες σε μήκος λέξεις χωρίστε τις σε συλλαβές
- Βοηθήστε τον να προφέρει τις λέξεις σωστά
- Τοποθετείστε τον στις πρώτες σειρές της τάξης για να μπορείτε να τον βοηθάτε
- Να σιγουρεύεστε ότι καταλαβαίνει και θυμάται τις οδηγίες
- Επιτρέψτε του να δουλεύει με ανοιχτό το βιβλίο
- Γράψτε καθαρά τις σημαντικές λέξεις στον πίνακα
- Δώστε του αρκετό χρόνο για να αντιγράψει από τον πίνακα – η εναλλαγή των χρωμάτων ανά σειρά μπορεί να βοηθήσει
- Να ελέγξετε αν ξέρει την αλφαβήτα, αν μπορεί να πει τις ημέρες της εβδομάδας και τους μήνες του χρόνου με τη σωστή σειρά και αν ξέρει την ώρα
- Δώστε του ένα τετράδιο εργασιών για το σπίτι με τις εργασίες που πρέπει να κάνει καταγραμμένες και με ένα σημείωμα των σημαντικών πραγμάτων που πρέπει να φέρει στο σχολείο την επόμενη π.χ. τα ρούχα της γυμναστικής
- Να προσδοκείτε την επιτυχία
Μην….
- Μην πιέζετε ένα παιδί με δυσλεξία να διαβάσει δυνατά στην τάξη αν είναι διστακτικό
- Μην το γελοιοποιείτε και μην χρησιμοποιείτε σαρκαστική γλώσσα
- Μην διορθώνετε όλα τα λάθη του στις γραπτές εργασίες – είναι αποθαρρυντικό
- Μην του δίνετε λίστες με λέξεις που πρέπει να μάθει να γράφει, μια δυο λέξεις είναι όσο μπορεί να καταφέρει και είναι καλύτερα αν αυτές σχετίζονται μεταξύ τους
- Μην του ζητάτε να ξανακάνει μια εργασία
- Μην τον συγκρίνετε με τους άλλους
- Μην του ζητάτε να αλλάξει τον τρόπο που γράφει
Να θυμάστε
Ένας άνθρωπος με δυσλεξία:
- κουράζεται πολύ πιο γρήγορα από έναν άνθρωπο χωρίς δυσλεξία διότι απαιτείται πολύ μεγαλύτερη συγκέντρωση
- μπορεί να διαβάσει σωστά μια σελίδα κι όμως να μην μπορεί να βγάλει νόημα
- ίσως να έχει μεγάλη δυσκολία με τις σχηματικές παραστάσεις ( π.χ. πίνακες ), με την ανάγνωση της μουσικής ή οτιδήποτε περιέχει την ερμηνεία συμβόλων
- συνήθως έχει πρόβλημα στην εκμάθηση ξένων γλωσσών
- έχει άστατη απόδοση
- μπορεί να παραλείψει μια δυο λέξεις ή να γράψει μια λέξη δυο φορές
- υποφέρει από συνεχή, βασανιστική αβεβαιότητα
- δεν μπορεί να κρατά καλές σημειώσεις γιατί δεν μπορεί να ακούει και να γράφει συγχρόνως
- μπορεί να έχει μεγάλη δυσκολία να ξαναβρεί το σημείο στο οποίο ήταν αν κοιτάξει αλλού από το βιβλίο που διάβαζε ή από το σημείο του πίνακα από το οποίο αντέγραφε
- διαβάζει αργά ως αποτέλεσμα των δυσκολιών που αντιμετωπίζει και γι’ αυτό βρίσκεται συνέχεια κάτω από χρονική πίεση
- θα είναι πιθανώς ανοργάνωτος σε προσωπικό επίπεδο – επίσης μπορεί να είναι αδέξιος και ξεχασιάρης ανεξάρτητα από το πόσο προσπαθεί
- πιθανώς θα έχει δυσκολία να ακολουθήσει μια σειρά από οδηγίες
Μέρος Δεύτερο: Βοηθητικές συστάσεις για τους εκπαιδευτικούς της Α/ βάθμιας
Εκπαίδευσης
1. Χρησιμοποιήστε ένα ξύλινο αλφάβητο για να διδάξετε τα ονόματα και την σειρά – το κεφαλαίο γράμμα πρώτο, μετά τα μικρά – κλείστε τα μάτια και νιώστε το σχήμα του κάθε γράμματος, θυμηθείτε το όνομά του και τους ήχους που σχετίζονται με αυτό.
2. Χρησιμοποιήστε εικόνες και μνημονικά τεχνάσματα -όπως τα σχέδια στο Letterland (Werdon)- ώστε να παρέχετε εικονογραφημένους και μνημονικούς τρόπους υπενθύμισης για τους ήχους.
3. Χρησιμοποιήστε τον χαρακτηρισμό φωνήεντα και σύμφωνα και διδάξτε τον ρόλο της κάθε κατηγορίας.
4. Διδάξτε την συνεχή γραφή από νωρίς – εφαρμόστε το στον αέρα, στην άμμο, στον πίνακα και στα βιβλία.
5. Αναπτύξτε μια δομή για την εισαγωγή γραμμάτων, λέξεων, προτάσεων και κειμένων για ολόκληρη την τάξη, για ομάδες μέσα στην τάξη και για μεμονωμένα άτομα στην τάξη. –Πληροφοριακό υλικό για την δυσλεξία όπως Alpha and Omega (Hornsby) ή Units of Sound (Dyslexia Institute) ίσως σας φανεί χρήσιμο-
6. Αφήστε τα παιδιά να αναπτύξουν το δικό τους λεξικό σε κάρτες ή σημειωματάριο όπου θα εξασκούνται στις δύσκολες, νέες ή με ιδιομορφίες λέξεις.
7. Μιλήστε για τα γράμματα, τις λέξεις και τις ιστορίες προκειμένου να προξενήσετε το ενδιαφέρον για τις λέξεις και τα βιβλία.
8. Χρησιμοποιήστε τεχνική υποστήριξη για εξατομικευμένη δουλειά – κασετόφωνο, ακουστικά, ηλεκτρονικό υπολογιστή.
9. Παίξτε παιχνίδια για να ενδυναμώσετε την μάθηση.
10. Προσφέρετε όσο το δυνατό περισσότερη εξάσκηση στην ανάγνωση, την γραφή και την ορθογραφία ούτως ώστε τα παιδιά να αναπτύξουν αυτόματες δεξιότητες και να θυμάστε ότι τα παιδιά με δυσλεξία χρειάζονται περισσότερη εξάσκηση.
Μέρος Τρίτο: Βοηθητικές συστάσεις για τους εκπαιδευτικούς της Β/βάθμιας
Εκπαίδευσης
1. Αφήστε τις σημειώσεις στον πίνακα όσο το δυνατό περισσότερο – οι άνθρωποι με δυσλεξία χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αντιγράψουν.
2. Τακτοποιήστε την παρουσίαση στον πίνακα και χρησιμοποιήστε διαφορετικά χρώματα κιμωλίας για διαφορετικές ενότητες, για να βοηθήσετε στην ακρίβεια της αντιγραφής.
3. Οι φωτοτυπημένες περιληπτικές σημειώσεις βοηθούν πολύ – όμως μοιράστε τις στο τέλος του μαθήματος ώστε οι μαθητές να παρακολουθούν αντί να προσπαθούν να τις διαβάσουν! ( Ή αναφερθείτε σε αυτές και παροτρύνετε όλους να υπογραμμίζουν τα κύρια σημεία.)
4. Ενθαρρύνετε την χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή για τις εργασίες και δώστε τους ευκαιρίες για εξάσκηση στην χρήση του πληκτρολογίου.
5. Να βαθμολογείτε θετικά – κάντε περισσότερες επισημάνσεις στα καλά σημεία.
6. Διδάξτε τους να μελετούν σωστά– αυτό θα βοηθήσει όλους τους μαθητές.
7. Ενθαρρύνετε τους μαθητές να αντιλαμβάνονται και να αξιολογούν τη στρατηγική που χρησιμοποιούν στη μελέτη. ( Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από ένα πρόγραμμα εκμάθησης των τεχνικών μελέτης.)
8. Δώστε τους μια λίστα με το σημαντικότερο λεξιλόγιο του μαθήματος σας, εισάγετε τους στην τεχνική της Συγχρονικής Προφορικής Ορθογραφίας (Simultaneous Oral Spelling) και επιμείνετε στην εξάσκηση αυτών των λέξεων. ( Παραλείψτε μια άλλη εργασία για το σπίτι αν είναι αναγκαίο.)
9. Αρκετό χρόνο πριν από τις εξετάσεις, μαζέψτε την ομάδα και ελέγξτε αν
έχουν ολοκληρωμένες σημειώσεις. Παραχωρήστε τους κάποια ώρα μες στην βδομάδα όπου θα μπορούν να έρθουν να σας ρωτήσουν για τις ελλείψεις τους, για μέρη που δεν καταλαβαίνουν ή για σημεία που δεν μπορούν να διαβάσουν τον γραφικό τους χαρακτήρα.
10. Πάντα να ψάχνετε για ευκαιρίες να τους επαινείτε.
Το παραπάνω κείμενο μπορεί να βρεθεί στην σελίδα με διεύθυνση:
http://www.dyslexia-inst.org.uk/articles/howcani.htm από το Dyslexia Institute
Πηγή: kesyp.ker.sch.gr
