«Γιατί τα παιδιά μας αξίζουν καλύτερα, γιατί οι εκπαιδευτικοί μας αξίζουν καλύτερα και γιατί ο πήχης για το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι υψηλός», αναφέρει χαρακτηριστικά.
«Πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά. Περισσότερα εφόδια, νέες δεξιότητες, αποτελεσματικότερα εργαλεία και διαδικασίες, ίσες ευκαιρίες – σε κοινό βηματισμό με τις διεθνείς εκπαιδευτικές τάσεις – προς όφελος όλων», τονίζει σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Στις επικρίσεις αντιπολίτευσης και φορέων για τη χρονική στιγμή που τέθηκε σε διαβούλευση το νομοσχέδιο, η κ. Κεραμέως απαντά ότι «ο χρονισμός του νομοσχεδίου υπαγορεύεται, μεταξύ άλλων, από την ανάγκη οργάνωσης και εύρυθμης λειτουργίας της επόμενης σχολικής και ακαδημαϊκής χρονιάς».
Επιπλέον, χαρακτηρίζει «αδόκιμη» την κριτική περί επαναφοράς ενός εξεταστικοκεντρικού συστήματος. Ειδικότερα για την αύξηση των εξεταζόμενων μαθημάτων στο γυμνάσιο επισημαίνει ότι «η εξέταση ορισμένων βασικών μαθημάτων, συνολικά 7 εν προκειμένω, είναι ενδεδειγμένη για την υποβοήθηση της μαθησιακής διαδικασίας, αλλά και ισορροπημένη».Σχετικά με την επιτυχημένη λειτουργία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και πιθανή μελλοντική αξιοποίησή της στην εκπαιδευτική διαδικασία, η υπουργός εξηγεί ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η σύσταση ομάδας εμπειρογνωμόνων που θα αναλάβει την εκπόνηση συνεκτικού σχεδίου για την ψηφιακή ενδυνάμωση της εκπαίδευσης, επεκτείνοντας και επαναπροσδιορίζοντας ήδη δρομολογημένες δράσεις και αξιοποιώντας την εμπειρία του παρελθόντος.
Τέλος, σχετικά με το άνοιγμα των σχολείων και τους όρους με τους οποίους θα γίνει, επαναλαμβάνει ότι προτεραιότητα είναι οι μαθητές της Γ’ Λυκείου και επισημαίνει ότι αναμένεται άμεσα η εισήγηση των ειδικών και ότι θα ακολουθήσει η δημοσιοποίηση των οργανωτικών μέτρων. Παράλληλα, σημειώνει ότι το υπουργείο, μαζί με τους ειδικούς του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας και του υπουργείου Υγείας, επεξεργάζονται τις ακριβείς οδηγίες για τα μέτρα ασφαλείας που θα πρέπει να ληφθούν κατά την επιστροφή στις αίθουσες, αλλά και τον τρόπο υιοθέτησής τους από εκπαιδευτικούς και μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές.
Αναλυτικά, η συνέντευξη της υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκης Κεραμέως στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τη δημοσιογραφο Αθηνά Καστρινάκη, έχει ως εξής:
ΕΡ: Ήδη από την αρχή της θητείας σας, είχατε προαναγγείλει το νομοσχέδιο που αλλάζει τον χάρτη της Εκπαίδευσης. Ωστόσο, με βάση τα δεδομένα των τελευταίων ετών, ο χάρτης αυτός αλλάζει κάθε φορά που αλλάζει υπουργός. Γιατί ήταν αναγκαίο άλλο ένα τέτοιο νομοσχέδιο;ΑΠ: Στόχος μας είναι η σταδιακή αναμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος από κάτω προς τα πάνω, δηλαδή από τα θεμέλια της προσχολικής εκπαίδευσης προς τις ανώτερες βαθμίδες. Με το νομοσχέδιο για την αναβάθμιση του σχολείου που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση θέλουμε να δώσουμε περισσότερα εφόδια και νέες δεξιότητες στα παιδιά μας, εμπλουτίζοντας το πρόγραμμα σπουδών και ενισχύοντας το εκπαιδευτικό έργο, ώστε να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του μέλλοντος και να μπορέσουν να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους. Μεταξύ άλλων, ενισχύουμε στο νηπιαγωγείο δραστηριότητες πληροφορικής, αγγλικών, φυσικής αγωγής, αλλά και στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο νέες θεματικές για την καλλιέργεια ήπιων δεξιοτήτων, δεξιοτήτων ζωής και δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης, όπως ο εθελοντισμός, η πρόληψη από εξαρτήσεις, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, η ρομποτική, η επιχειρηματικότητα, ο αλληλοσεβασμός και διαφορετικότητα κ.ά. Τα προγράμματα σπουδών, που χρονολογούνται σε μεγάλο βαθμό από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 εκσυγχρονίζονται, με νέα βιβλία για όλες τις βαθμίδες. Αξιολογούμε τις σχολικές μονάδες και τις διαδικασίες, δρομολογούμε την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και επενδύουμε στην επιμόρφωσή τους. Παράλληλα, στηρίζουμε την εξωστρέφεια και την αυτονομία των ελληνικών Πανεπιστημίων. Το νέο, λοιπόν, νομοσχέδιο επιβάλλεται από τις σύγχρονες απαιτήσεις στην εκπαίδευση. Γιατί τα παιδιά μας αξίζουν καλύτερα, γιατί οι εκπαιδευτικοί μας αξίζουν καλύτερα και γιατί ο πήχης για το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι υψηλός. Στην ίδια λογική, θα ακολουθήσουν τα νομοσχέδια για το συνολικό πλαίσιο της τριτοβάθμιας και για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Στο πλαίσιο κάθε νομοθετικής μας πρωτοβουλίας, θα συνεχίσουμε να επιδιώκουμε τη συναίνεση όλων των πολιτικών κομμάτων και κοινωνικών φορέων, και είναι ιδιαιτέρως ελπιδοφόρο ότι σημαντικές ρυθμίσεις μας έχουν τύχει αποδοχής και από κοινοβουλευτικές ομάδες της Αντιπολίτευσης.
ΕΡ: Πέρα από τις αντιδράσεις από φορείς και αντιπολίτευση, ότι το νομοσχέδιο καθυστέρησε και ήρθε την πλέον ακατάλληλη στιγμή, έχουν ήδη ακουστεί φωνές που αναφέρουν ότι φέρνει ένα εξεταστικοκεντρικό σύστημα στο προσκήνιο ξανά. Τι απαντάτε σε αυτές τις αντιδράσεις;
ΑΠ: Ο χρονισμός του νομοσχεδίου υπαγορεύεται, μεταξύ άλλων, από την ανάγκη οργάνωσης και εύρυθμης λειτουργίας της επόμενης σχολικής και ακαδημαϊκής χρονιάς. Το κράτος έχει συνέχεια, και πρέπει να προετοιμαζόμαστε για το μέλλον, ακόμη και σε δύσκολες συγκυρίες. Οι βασικές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου είχαν, άλλωστε, παρουσιασθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο και ακολούθως δημοσιοποιηθεί πριν ακόμη ενσκήψει η κρίση του κορωνοϊού. Η δημόσια διαβούλευση πραγματοποιείται κανονικά, και μάλιστα λάβαμε υπόψη μας ότι λόγω της κρίσης και των περιορισμών κυκλοφορίας, περισσότεροι ενδιαφερόμενοι θα είχαν και το χρόνο και τη δυνατότητα να συνεισφέρουν τις απόψεις τους. Και οι πρώτες δύο ημέρες της δημόσιας διαβούλευσης επιβεβαιώνουν ακριβώς αυτήν την πρόβλεψη, με την αθρόα συμμετοχή ενδιαφερόμενων πολιτών. Ασφαλώς και η ανταλλαγή απόψεων με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς θα διευκολυνθεί εν συνεχεία με κάθε πρόσφορο μέσο, και προφανώς θα ακολουθήσει η κοινοβουλευτική διαδικασία επεξεργασίας του νομοσχεδίου, όπου θα μπορούν να εκφραστούν, να καταγραφούν και να ληφθούν υπόψη όλες οι διαφορετικές απόψεις. Ενδεικτικό της διάθεσής μας να ακούσουμε όλες τις προτάσεις είναι και το γεγονός ότι ξεδιπλώσαμε δημόσια όλο το πλέγμα των σκοπούμενων δράσεών μας, όχι δηλαδή μόνο των διατάξεων του νομοσχεδίου, αλλά και αυτών που θα δρομολογηθούν μέσω Υπουργικών Αποφάσεων, ώστε να υπάρξουν τοποθετήσεις σε θέματα γενικότερης πολιτικής. Ως προς το σύστημα αξιολόγησης της επίδοσης των μαθητών, στόχος είναι η διαμόρφωση ενός συνεκτικότερου πλαισίου που θα συντείνει εν τέλει στην ενίσχυση της γενικής παιδείας και της σφαιρικής μάθησης, καθώς και στην καλύτερη οργάνωση της παρακολούθησης και μελέτης των μαθημάτων. Επιπροσθέτως, επεκτείνουμε την εκπόνηση ερευνητικών/συνθετικών εργασιών ως συμπληρωματικό ή εναλλακτικό τρόπο αξιολόγησης, και εισάγουμε τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων με στόχο την ενίσχυση της βιωματικής και ανακαλυπτικής μάθησης. Εκτιμώ, επομένως, ότι η κριτική περί δήθεν εξεταστικοκεντρικού συστήματος είναι αδόκιμη. Εάν όμως εννοείτε ειδικά την αύξηση των γραπτώς εξεταζόμενων μαθημάτων στο Γυμνάσιο από 4 σε 7, θυμίζω ότι πριν την ισοπεδωτική λογική των νομοθετικών αλλαγών της προηγούμενης Κυβέρνησης, τα εξεταζόμενα μαθήματα ήταν 11, 12 και 14 αντίστοιχα στις τρεις τάξεις του Γυμνασίου. Πιστεύουμε, πράγματι, ότι η εξέταση ορισμένων βασικών μαθημάτων, συνολικά 7 εν προκειμένω, είναι ενδεδειγμένη για την υποβοήθηση της μαθησιακής διαδικασίας, αλλά και ισορροπημένη.
ΕΡ: Ποιες είναι, λοιπόν, οι τρεις καινοτομίες που φέρνει το νομοσχέδιο και που ξεχωρίζετε εσείς για τη σημασία τους να τεθούν σε ισχύ τη δεδομένη χρονική στιγμή;
ΑΠ: Το νομοσχέδιο και οι συνοδευτικές του δράσεις στοχεύουν, κυρίως, στην αναβάθμιση του σχολείου και περιλαμβάνουν καινοτόμες ρυθμίσεις σε 3 βασικούς άξονες:
(α) Αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών στο σχολείο, από τη φετινή κιόλας χρονιά 2020-2021, με νέες θεματικές (εργαστήρια δεξιοτήτων), δραστηριότητες στα αγγλικά από το νηπιαγωγείο, ανακατανομή ωρών διδασκαλίας με ενίσχυση της πληροφορικής, ξένων γλωσσών, κλασσικών γραμμάτων και φυσικής αγωγής, πιο συστηματική οργάνωση και παρακολούθηση μαθημάτων με ένα συνεκτικότερο πλαίσιο αξιολόγησης, ενίσχυση της σφαιρικής καλλιέργειας των μαθητών και ανάσχεση του λειτουργικού αναλφαβητισμού,
(β) Στοχευμένες παρεμβάσεις για την ενίσχυση του εκπαιδευτικού έργου στο σχολείο, με αξιολόγηση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου και επένδυση στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, με αποτελεσματικότερη κάλυψη των κενών στα σχολεία, με ρυθμίσεις κατά του σχολικού εκφοβισμού και για τη στήριξη της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό,
(γ) Οργανωτικές και βελτιωτικές ρυθμίσεις στην ανώτατη εκπαίδευση με ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών πανεπιστημίων και της αυτονομίας τους, ιδίως μέσω της απελευθέρωσης ίδρυσης ξενόγλωσσων προπτυχιακών και κοινών/διπλών προγραμμάτων με ξένα ΑΕΙ, αλλαγές στη διαδικασία ανάδειξης πρυτανικών αρχών, αλλά και νέο πλαίσιο για τις μετεγγραφές φοιτητών.
Πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά. Περισσότερα εφόδια, νέες δεξιότητες, αποτελεσματικότερα εργαλεία και διαδικασίες, ίσες ευκαιρίες – σε κοινό βηματισμό με τις διεθνείς εκπαιδευτικές τάσεις – προς όφελος όλων.
ΕΡ: Το κεκτημένο της λειτουργίας της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης πώς σκέφτεστε να το ενσωματώσετε στην εκπαιδευτική διαδικασία της επόμενης ημέρας;
ΑΠ: Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι, πράγματι, σημαντικό κεκτημένο και πολύτιμη παρακαταθήκη για το μέλλον. Εκπαιδευτικοί, στελέχη εκπαίδευσης, μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές αγκάλιασαν τη διαδικασία και συνέβαλαν καθοριστικά στο να γίνουν άλματα σε σύντομο χρονικό διάστημα, που δεν είχαν γίνει για χρόνια, και τους αξίζουν θερμά συγχαρητήρια. Σε μια περίοδο αναστολής της δια ζώσης λειτουργίας των σχολικών δομών, όχι μόνο διατηρήθηκε στενή η επαφή με τη μαθησιακή διαδικασία, αλλά και ενισχύθηκαν σημαντικά οι ψηφιακές δεξιότητες όλης της εκπαιδευτικής κοινότητας, ενώ δόθηκε και η ευκαιρία για ουσιαστική αναβάθμιση του τεχνολογικού εξοπλισμού των σχολείων. Η εμπειρία αυτή μας δίδαξε πολλά και επιβεβαίωσε τις δυνατότητες και τη δυναμική του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Συστήνεται ομάδα εργασίας εμπειρογνωμόνων που θα αναλάβει την εκπόνηση συνεκτικού σχεδίου για την ψηφιακή ενδυνάμωση της εκπαίδευσης, επεκτείνοντας και επαναπροσδιορίζοντας ήδη δρομολογημένες δράσεις και βεβαίως αξιοποιώντας την εμπειρία του παρελθόντος.
ΕΡ: Κάτι που απασχολεί μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς: Τι νέο υπάρχει -αν υπάρχει- για το άνοιγμα των σχολείων και τη διεξαγωγή των Πανελλαδικών; Πώς θα είναι η επόμενη μέρα για τη λειτουργία των σχολείων; Πώς θα εκπαιδευτούν μαθητές και εκπαιδευτικοί στα μέτρα ασφαλείας που θα πρέπει να λαμβάνουν στους χώρους των σχολείων;
ΑΠ: Δεν υπάρχει προς το παρόν κάποια ληφθείσα, συγκεκριμένη απόφαση ως προς την ημερομηνία επαναλειτουργίας των εκπαιδευτικών δομών. Αναμένεται όμως άμεσα η εισήγηση των ειδικών και θα ακολουθήσει η δημοσιοποίηση των οργανωτικών μέτρων. Κατά πάσα πιθανότητα, η επαναλειτουργία θα είναι σταδιακή και όχι για όλες τις βαθμίδες ταυτόχρονα. Προτεραιότητά μας οι μαθητές της Γ’ Λυκείου: σταθερή επιδίωξή μας είναι οι Πανελλαδικές να ξεκινήσουν μέσα στον Ιούνιο και να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα Ιουλίου, κοντά στις κανονικές ημερομηνίες διεξαγωγής τους. Επεξεργαζόμαστε, επίσης, μαζί με τους ειδικούς του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας και του Υπουργείου Υγείας, τις ακριβείς οδηγίες για τα μέτρα ασφαλείας που θα πρέπει να ληφθούν κατά την επιστροφή στις αίθουσες, αλλά και τον τρόπο υιοθέτησής τους από εκπαιδευτικούς και μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές. Οι περαιτέρω αποφάσεις για τις υπόλοιπες βαθμίδες θα ληφθούν βάσει των επιδημιολογικών δεδομένων, με γνώμονα πάντοτε τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας και σύμφωνα με τις οδηγίες των αρμόδιων επιστημόνων.
