Τραπέζι & καρέκλα: Η πολλαπλή τους χρήση σε μια εργοθεραπευτική παρέμβαση

Με σωστά δομημένο πρόγραμμα και με αρκετή θέληση, ένας επαγγελματίας μπορεί να είναι ικανός να αδράξει οποιαδήποτε ευκαιρία για να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες που απαιτούνται για την ανάπτυξη των θεσπισμένων στόχων του.

Η τελευταία καταγραφή πολλαπλών χρήσεων, αφορά δύο υλικά που σχεδόν πάντα συναντώνται σε ένα δωμάτιο εργοθεραπείας. Ένα τραπέζι και μία καρέκλα.

ΧΡΗΣΗ 1

Η πρώτη προσέγγιση αφορά στη συμβολική χρήση των δύο αυτών επίπλων. Ξεκινώντας από ένα πλοίο, μπορούμε να μεταφερθούμε με ένα ιπτάμενο χαλί με πόδια ή και να καθίσουμε στο θρόνο ενός βασιλιά. Η δόμηση μίας ιστορίας και το επί τόπου «παίξιμο» της είναι μία υπέροχη αρχή.

ΧΡΗΣΗ 2

Τριασδιάστατες κατασκευές μέσα στο χώρο. Ο ένας τοποθετεί αυτά τα δύο μέσα στο χώρο (τα αναποδογυρίζει, τα σηκώνει, τα μετακινεί ή και τα ενώνει), ενώ ο άλλος μαντεύει τι είναι αυτό που έχει κατασκευαστεί – οι ρόλοι αναμέσα σε θεραπευτή και παιδί μπορεί να αλλάζουν. Σε αυτή την προσέγγιση, επίσης, μπορεί να γίνει και η αντιγραφή τρισδιάστατων σχημάτων. Δηλαδή, ο ένας τα παίρνει από την αρχική τους θέση και τα τοποθετεί με έναν τρόπο μέσα στο χώρο. Ο άλλος τα κοιτά και αφού τα φέρουν στην αρχική τους θέση, θα πρέπει αυτός που τα είδε να τα φτιάξει/τοποθετήσει ακριβώς με τον ίδιο τρόπο.

ΧΡΗΣΗ 3

Πίστα μετ’ εμποδίων (κάτω από την καρέκλα, πάνω από το τραπέζι). Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να αυξήσουμε τη δυσκολία με πολλούς τρόπους, όπως τον αριθμό των εντολών (πχ. Ανέβα πάνω στο τραπέζι, ξάπλωσε, κάτσε στην καρέκλα και μετά πέσε κάτω από το τραπέζι) ή την ποιότητα των εντολών (πέρνα την καρέκλα κάτω από το τραπέζι και μετά σήκωσε τα χέρια σου ώστε να ακουμπήσεις από την άλλη μεριά του τραπεζιού).

ΧΡΗΣΗ 4

Τοποθετούμε το τραπέζι μακριά από το παιδί ενώ του ζητάμε να πετάξει ένα αντικείμενο πάνω στο τραπέζι. Επισημαίνουμε ότι αυτό το αντικείμενο πρέπει να μείνει επάνω στο τραπέζι, καθώς εάν πέσει το παιδί χάνει τη σειρά του. Σε περίπτωση που δεν έχουμε άλλα αντικείμενα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κάτι προσωπικό όπως ένα παπούτσι ή μία κάλτσα. Διαβάθμιση της συγκεκριμένης δραστηριότητας μπορεί να γίνει με την μετακίνηση του τραπεζιού πιο μακριά, με την αντικατάσταση του τραπεζιού από την καρέκλα (μικρότερος χώρος προσγείωσης αντικειμένου) ή και με τη δημιουργία επικληνούς επιφάνειας (γέρνοντας το τραπέζι).

ΧΡΗΣΗ 5

Εάν η καρέκλα είναι ελαφριά, ζητώ από το παιδί να την ισορροπήσει πάνω σε κάποιο μέλος του σώματος του (όπως χέρι, ώμο, πλάτη). Όταν το καταφέρει αυτό, ζητώ τη μετακίνηση της καρέκλας από το ένα μέρος στο άλλο, χωρίς ποτέ να την ακουμπήσει. Παίζουμε εναλλάξ ώστε να δίνονται διάφοροι τρόποι επίλυσης από το θεραπευτή.

ΧΡΗΣΗ 6

Αναπαραγωγή ρυθμού με χτύπους πάνω στην καρέκλα ή στο τραπέζι. Δίνω πρώτα εγώ ρυθμό χτυπώντας μία επιφάνεια και το παιδί μιμείται. Οι ρόλοι αλλάζουν.

ΧΡΗΣΗ 7

Εάν ο θεραπευτής χτυπά από τη μία μεριά του τραπεζιού, το παιδί από την άλλη μεριά προσπαθεί να βρει το ακριβές σημείο που ακούστηκε ο ήχος – ο θεραπευτής ελέγχει εάν το βρήκε – εάν όχι ξαναδίνει ήχο (μπορεί το παιδί να ακούει πάνω από το τραπέζι ενώ ο θεραπευτής είναι ξαπλωμένος από κάτω ή και το αντίθετο).

ΧΡΗΣΗ 8

Χρησιμοποιώ το κορδόνι των παπουτσιών μου ώστε να δέσω/ενώσω πολύ καλά το τραπέζι με την καρέκλα. Ζητώ να διαχωριστούν. Το ίδιο κάνει και το παιδί στον θεραπευτή.

ΧΡΗΣΗ 9

Ρίχνω ελάχιστον νερό επάνω στο τραπέζι, αφήνοντας όλη την επιφάνεια εργασίας ελεύθερη ώστε το παιδί να μπορεί να ζωγραφίσει. Το νερό γίνεται το χρώμα και το δάχτυλο το πινέλο.

ΧΡΗΣΗ 10

Πολλές φορές τα τραπέζια και οι καρέκλες που υπάρχουν στους χώρους, είναι ημι-διασπώμενα. Μπορώ να αποσυναρμολογήσω τα δύο αυτά αντικείμενα και να ζητήσω να συναρμολογηθούν εκ νέου.

Κλείνοντας, λοιπόν, το κεφάλαιο της πολλαπλής χρήσης κάποιων συνηθισμένων υλικών κατά τη διάρκεια μίας εργοθεραπευτικής συνεδρίας, καλό θα ήταν να αναφερθεί ότι στόχος δεν ήταν τόσο η καταγραφή 10 χρήσεων ενός υλικού, αλλά η προσπάθεια να αποδειχθεί πως δεν είναι απαραίτητα τα πολλά υλικά για να δημιουργηθούν πολλαπλά έργα/δραστηριότητες. Εάν ένας θεραπευτής ξέρει ακριβώς το θεραπευτικό του πλάνο και τους στόχους που έχει θεσπίσει, μπορεί πολύ εύκολα (τις περισσότερες φορές) να δημιουργήσει συνθήκες από το μηδέν. Η ευελιξία, η προσαρμοστικότητα και η φαντασία αποτελούν βασικές τεχνικές της δουλειάς ενός εργοθεραπευτή.

Παναγιώτης Μπαρμπαγιάννης

Εργοθεραπευτής 

Εμψυχωτής Παιδαγωγικής Θεάτρου και Θεατρικού Παιχνιδιού

Συνεργάτης του www.eidikospaidagogos.gr

Διαβάστε επίσης:

Διήμερο Πιστοποιημένο Σεμινάριο: «Θεατρικό Παιχνίδι & Ειδική Αγωγή»