Η Σημασία της Φιλίας στην Παιδική ηλικία & ο ρόλος των Γονέων

18/09/2016

Η σύναψη της φιλίας αποτελεί μία από τις πολυτιμότερες εμπειρίες που μπορεί να βιώσει κανείς, ενώ παράλληλα αναφέρεται σε μία σχέση, η οποία φαίνεται να συντροφεύει τον άνθρωπο ήδη από την πρώτη παιδική ηλικία.

Σύμφωνα με τον Hartup η φιλία περιγράφεται ως μία σχέση, η οποία χαρακτηρίζεται από στοργή, αμοιβαιότητα και δέσμευση μεταξύ ανθρώπων που είναι ίσοι μεταξύ τους. Ωστόσο, η φιλία δεν θα μπορούσε να παραμένει ανεπηρέαστη από την εξελικτική τροχιά και την πορεία του ανθρώπου, καθώς φαίνεται ότι αυτή παρουσιάζει σημαντικές αναπτυξιακές διαφοροποιήσεις.

Σύμφωνα με τον Selman ανάμεσα σε παιδιά ηλικίας 6 ετών και κάτω ένας φίλος είναι απλά ένας σύντροφος στο παιχνίδι ή κάποιος ο οποίος μένει κοντά. Ανάμεσα στην ηλικία των 7 έως 9 ετών η φιλία αρχίζει να βασίζεται κατά κύριο λόγο στην αμοιβαιότητα και στην επίγνωση των συναισθημάτων των άλλων, ενώ ανάμεσα στα 9 έως 12 έτη εμφανίζεται η έννοια της εμπιστοσύνης. Από την ηλικία των 12 ετών και άνω η φιλία αποτελεί μία σχέση σταθερή και συνεχή στο χρόνο, ενώ παράλληλα τα παιδιά αρχίζουν και κατανοούν περισσότερο την οπτική και τα συναισθήματα ενός άλλου ατόμου, δηλαδή του φίλου τους.

Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι παιδιά ηλικίας 4 και 5 ετών, παρότι δεν μπορούν να κατανοήσουν πλήρως έννοιες όπως αυτή της αμοιβαιότητας και της εμπιστοσύνης ή να εκφράσουν με λόγια τι είναι η φιλία, μπορούν να διατηρήσουν στενές και στοργικές σχέσεις για μεγάλα χρονικά διαστήματα (Gottman, 1983).

Επομένως, τα παιδιά μέσα από την παρέα των συνομήλικων (Graig & Baucom, 2007):

Γνωρίζουν τον εαυτό τους και εξερευνούν τις δυνατότητες τους επιτυγχάνοντας ένα σημαντικό επίπεδο αυτοαντίληψης.
* Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι τα παιδιά τα οποία κατέχουν μία ξεχωριστή θέση σε μία ομάδα συνομήλικων παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα αυτοαποτελεσματικότητας και καλύτερη σχολική επίδοση.
Έρχονται σε επαφή με μία πληθώρα από διαφορετικά συναισθήματα επιτυγχάνοντας με αυτόν τον τρόπο την αυτορρύθμιση, τη ρύθμιση δηλαδή των συναισθημάτων τους μέσα από αποδεκτούς τρόπους.
Μαθαίνουν να συνεργάζονται αλλά και να δρουν βάσει κανόνων που θέτονται κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.
Αναπτύσσουν προκοινωνικές συμπεριφορές και δεξιότητες όπως αυτή της ενσυναίσθησης, της παρηγοριάς, του μοιράσματος, της συμπόνιας και της προστασίας.
Μαθαίνουν να κατανοούν την οπτική και τα συναισθήματα των άλλων αποβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο το στοιχείο του εγωκεντρισμού.
Ικανοποιούν τις κοινωνικές τους ανάγκες, διαμορφώνουν προσδοκίες για τη συμπεριφορά των άλλων και εμφανίζουν το στοιχείο της διεκδικητικότητας, η οποία αποτελεί σημαντικό αναπτυξιακό ορόσημο.

Αντιθέτως, η κοινωνική απόρριψη φαίνεται ότι αποτελεί σημαντική πηγή άγχους και δυσφορίας για τα παιδιά σε αυτή την ηλικία, καθώς αισθάνονται μοναξιά και βιώνουν συναισθήματα απογοήτευσης και ματαίωσης. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, οι γονείς είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γίνουν «αρωγοί» των παιδιών τους σε αυτή τη διαδικασία, διδάσκοντας σε αυτά σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες, παρέχοντας τους πρότυπα συμπεριφορών και ρόλων, αποτελώντας για αυτά τον «καθρέφτη» της εξωτερικής πραγματικότητας, δίνοντας σε αυτά ευκαιρίες για αλληλεπίδραση και συνδιαλλαγή αλλά και βοηθώντας τα να ανακαλύψουν και να εδραιώσουν συμπεριφορές επίλυσης προβλημάτων (Graig & Baucom, 2007).

Φωτεινή Τσιφτζή

Ειδική Παιδαγωγός

Κέντρο Ειδικών Θεραπειών Ανάπτυξη & Λόγος

Ανθοκήπων 68, 562 24 Εύοσμος Τηλ : 2310 931 904

analogos.gr